Dzień nauczyciela i Митровдан

Jeśli ktoś z was chciałby jednego pięknego dnia pracować w serbskiej szkole, to powinien zapisać dzisiejszą datę w kalendarzu. Dzień nauczyciela w Serbii obchodzi się 8 listopada. Lekcje skrócone,wspólny obiad z kolegami z pracy. 

Dzisiejszy dzień to też Митровдан (czyt. mitrowdan) czyli święto poświęcone św. Dymitru z Tesaloniki, dokładniej jego męczeńskiej śmierci. Jest to jedna z większych slaw w Serbii, a w kalendarzu zaznaczona jest czerwonym kolorem. 

Wierzy się, że dzień przed Митровдан, ale i Ђурђевдан należy spędzić w swoim domu, kto tak nie postąpi ten cały rok będzie nocował po cudzych domach. Tego dnia można często usłyszeć: Митровданак, хајдучки растанак co oznacza, że w dzień mitrowdanski rozstają się hajducy (rozbójnicy, którzy kryją się po lasach, ale również wojownicy o wolność na Bałkanach) by poza lasami spędzić zimę. Na wiosnę w Ђурђевдан gdy lasy się zazielenią i będą doskonałą kryjówką, znowu się spotkają. 

Z innych ludowych ciekawostek. Poleca się by to właśnie tego dnia wstawić kapustę do kiszenia. Faktycznie jak pytałam kilka sąsiadek kiedy będą kisiły kapustę wszystkie pytały ile to jeszcze do Mitrowdana. Jakież było moje poranne zaskoczenie gdy na tarasie przed domem znalazłam trzy worki kapusty. No tak Митровдан.

W tygodniu, w którym wypada ta slava nie powinno się siać żyta, gdyż wyda nam puste kłosy.Teraz też obserwujemy owce. Jeśli tego dnia owce leżą z nogami zebranymi razem - zima będzie lekka, jeśli z rozciągniętymi nogami - można się szykować na ostrą zimę. 

Co jeszcze... jeśli tego dnia niebo jest zachmurzone - zima będzie słaba, jeśli czyste - ostra zima. Dziś mamy niebo czyste jak łza... Jeśli tego dnia pada śnieg mówi się, że św. Dymitr przybył na białym koniu. 

Tak sobie właśnie skojarzyłam, że patronem Kosovskiej Mitrovicy (nazwa miasta XIV wiek) tak jak i Sremskiej Mitrowicy* (nazwa miasta Mitrovica XII wiek) jest właśnie św. Dymitr. Od 1388 roku jego wizerunek znajduje się na herbie tego miasta. 

W obu przypadkach nazwa miasta pochodzi od imienia świętego.  Civitas Sancti Demetrii = miasto świętego Dymitra dalej  Д(и)митровица, Митровица. 

Przedstawienie św. Dymitra na jednym z domów - Sremska Mitrowica

Przedstawienie św. Dymitra na cerkwi pod jego wezwaniem - Sremska Mitrowica

*Historia tego miasta sięga daleko do czasów starożytnych, kiedy to występowało pod nazwą Sirmium. O tym może innym razem.